مدیریت سرور لینوکس

مدیریت سرور لینوکس: در اول راه آموزش مدیریت سرور، باید بدانید که منظور از مدیریت سرور لینوکس چیست و یک مدیر سرور چه کاری را انجام می‌دهد؟ مدیر سرور کارش کوک کردن سرور و همچنین پایش کردن آن به طور مداوم است. خود مدیریت سرور کاری سخت و مداوم است. به همین منظور یک مدیر شاید وقت رسیدگی به کارهای دیگر را نداشته باشد. پس اگر به فکر تهیۀ یک سرور برای سایت‌های خود هستید، باید به فکر مدیریت آن هم باشید. البته کار کردن با سرورهایی که روی آنها پنلی از پنل‌های مدیریت سرور نصب است، به مراتب زمان بسیار کمتری را می‌طلبد، ولی باید هزینۀ آن را هم بپردازید. پنل‌های با کیفیت رایگان نیستند!

حالا ما اینجا کار نداریم که نوع مدیریت سرور چگونه است که در مقالۀ بعدی راجع به انواع روش‌های مدیریت سرور هم صحبت خواهیم کرد. به طور کلی کاری که یک مدیر سرورِ وب از نوع Linux باید انجام دهد را بررسی می‌کنیم. این سرور می‌تواند یک سرور مجازی یا اختصاصی باشد.

یک مدیر سرور اول باید با مبانی شبکه آشنا بوده سپس طریقۀ کار کردن با سیستم عامل سرور را یاد داشته باشد. ما به مدارک معتبر جهانی این رشته کاری نداریم. آموزشی که در این سایت موجود است، آموزش کاربردی برای کوک کردن یک سرور برای اجرای سایت روی آن است. از قبیل پیکربندی خود سیستم عامل و نرم افزارهایی که روی آن نصب می‌کنیم که بتوانیم خدماتی را به مشتری‌ها یا بازدید کنندگان سایت خود ارائه دهیم.

برای یادگیری این مقدمات، نیازی نیست کار زیادی انجام دهید. همین که چند کتاب منبع یا حتی به زبان فارسی را مطالعه کنید، می‌توانید با این مبانی آشنا شوید. در وبنولوژی هم در سلسله مقالات آموزشی سرور لینوکس به شما این مبانی را آموزش خواهم داد.

برای مدیریت سرور لینوکس اول باید یک سرور تهیه کنید که می‌تواند این سرور از نوع مجازی باشد که هزینۀ کمتری داشته باشد. سپس باید سیستم عامل لینوکس را روی آن نصب کنید که می‌تواند یکی از توزیع‌های لینوکس باشد که دارای نسخۀ سرور است. مثلاً اوبونتو یا سنتوس دارای نسخۀ سرور هستند. در بیشتر مواقع خود فروشندۀ سرور اقدام به نصب سیستم عامل می‌کند. خود سیستم عامل تنظیمات زیادی برای انجام دادن ندارد. ولی مثلاً شاید تنظیمات مربوط به شبکه و IP را خواسته باشید در همان ابتدای کار انجام دهید.

حالا کار اصلی شروع می‌شود. باید بسته‌های نرم افزاری مورد نیاز را روی سرور لینوکس نصب کرد. این بسته‌ها مثل همان نرم افزارهایی هستند که شما روی ویندوز نصب می‌کنید. ما در لینوکس به آنها بسته یا Package می‌گوییم. به عنوان مثال برای ارائۀ خدمات وب، شما نیاز به یک وب سرور (Web Server) دارید. این بسته نرم افزاری صفحات سایت شما را پردازش می‌کند و به بازدید کنندگان سایت شما تحویل می‌دهد. از این بسته‌های نرم افزاری چندتا دیگر هست که خیلی مهم هستند. هر کدام از آنها دارای تنظیمات و پیکربندی‌های خاص خود هستند. اگر به دسته‌بندی‌های نوشته‌های سایت، با عنوان مدیریت سرور لینوکس مراجعه کنید، در زیر مجموعۀ این دسته عمده بسته‌های نرم افزاری را مشاهده خواهید کرد. راجع به هر کدام از این بسته‌های نرم افزاری مقاله‌های آموزشی کاربردی بسیاری را خواهم نوشت.

بسته‌های نرم افزاری و متعلقات آنها را که نصب می‌کنید، بستگیِ مستقیم به نوع فناوری دارد که سایت‌های شما از آنها استفاده می‌کند. مثلاً اگر زبان برنامه نویسی سایت شما PHP است، باید موتور PHP را روی وب سرور Apache نصب کرده و آن را پیکربندی نمایید. این گونه سایت‌ها معمولاً نیاز به یک پایگاه داده هم دارند، پس باید بستۀ نرم افزاری MySQL یا PostgreSQL و یا یک نسخۀ دیگر از پایگاه‌های داده را هم نصب نمایید.

در مواردی که شما یک پنل مدیریت سرور مثل Cpanel یا DirectAdmin روی سرور خود نصب می‌کنید، نصب بسته‌های نرم افزاری و همچنین تنظیمات آنها به صورت خودکار انجام می‌شوند و نیازی نیست که شما کار خاصی انجام دهید. البته شما هنوز قادر به سفارشی سازی تنظیمات سرور خود هستید.

پس از اینکه بسته‌های نرم افزاری نصب شدند و تنظیمات آنها انجام شد، باید سایت خود را برپا کنید که این کار به معنای نصب سایت روی سرور است. اگر از یک CMS یا سیستم مدیریت محتوا استفاده می‌کنید، باید آن را نصب نمایید. برای این کار باید فایل‌های سایت را روی سرور بارگذاری نمایید و اتصالات لازم را انجام دهید.

تنظیماتی برای دامنه، ایمیل، حساب FTP و دیگر امکانات سرور هستند که باید آنها را هم انجام دهید. برای راه اندازی هر کدام از این سرویس‌ها، اول باید بستۀ نرم افزاری همان را نصب کنید و آن را پیکربندی نمایید. مثلاً اگر خواسته باشید دامنه‌هایی را به سرور خود متصل کنید، حتماً باید یک سرور DNS روی سرور لینوکس خود نصب نمایید. که امروزه پر استفاده ترین سرور DNS با عنوان BIND شناخته می‌شود.

یک دسته تنظیمات امنیتی و افزایش کارایی سرور هم هستند که آنها هم باید انجام شوند. حالا زمان آن است که پایش مداومی روی سرور داشته باشید. برای پایش کردن سرور هم می‌توان از سرویس‌های خارج از سرور و یا نرم افزارهایی که روی سرور نصب می‌شوند استفاده کرد. باید گزارش‌های سرور را مرتب بررسی کرد و در صدد رفع عیوب سرور اقدام کرد. این کار یکی از مهمترین کارهای یک مدیر سرور است. شاید زمانی که سایت‌های خود را روی سرور برپا کردید، فکر کنید که کار دیگر تمام است. درست است که در آن زمان سایت‌های شما به درستی در روی شبکۀ اینترنت قابل مشاهده هستند. اما هنوز زیاد پایدار نیستند. به هر حال جزئیات هر کدام از مراحل بالا را در مقاله‌های آموزشی دیگر سایت وبنولوژی دنبال کنید. ضرر نخواهید کرد.

فراموش نکنید که هر بستۀ نرم افزاری یا برنامه که روی سرور لینوکس خود نصب می‌کنید، دارای تنظیمات پیش‌فرض و مناسبی هستند که در خیلی از مواقع کار ما را راحت می‌کنند. به عبارتی دیگر شما حتی می‌توانید در عرض کمتر از یک سایت سرور خامی که تحویل گرفتید را پیکربندی نمایید و نرم افزارهای مورد نیاز را روی آن نصب کنید و آمادۀ بهره برداری شود. اما برای کارایی بیشتر کارهایی وجود دارند که باید آنها را انجام دهید.