پاور، PSU یا منبع تغذیه (power supply) کامپیوتر چیست ؟ قسمت اول

در مقاله پاور چیست بخش اول سعی داریم در مورد منابع تغذیه سیستم های سروری و کامپیوتری توضیحاتی ارائه دهیم. با کیهان سرور همراه باشید. پاور کامپیوتر power supply یا همان منبع تغذیه که به اختصار PSU نیز گفته می شود جزو قطعاتی است که معمولا در خرید کامپیوتر مهجور می‌ماند. خریداران کامپیوتر بعد از هزینه کردن تمام پس‌اندازشان برای تهیه‌ی قوی‌ترین کارت گرافیک و مادربرد و پردازنده، تازه یادشان می‌آید که به یک پاور قوی هم نیاز دارند. اکثرمان در این مواقع، معمولا به یک پاور معمولی از برندی ناشناخته بسنده می‌کنیم یا در بهترین حالت، تنها به توان خروجی آن دقت می‌کنیم و تصورمان این است که هر چقدر وات یک پاور بیشتر باشد، پاور قوی‌تری هست.

می‌دانید این کار به چه چیزی شباهت دارد؟ به این که یک خودرو ۵۰۰ میلیون تومانی تهیه کنید و به جای ریختن بهترین بنزین سوپر، نفت خام درون آن بریزید! یک منبع تغذیه‌ی ضعیف، دقیقا به همین اندازه می‌تواند سلامت و عملکرد قطعات کامپیوتر را تحت تاثیر قرار دهد. سوال اینجا است که برای پیدا کردن یک پاور کامپیوتر یا سرور خوب، به چه نکاتی باید دقت کرد؟ دانستن چند نکته‌ی ساده در هنگام خرید منبع تغذیه می‌تواند کمکتان کند تا هم فروشندگان سرتان کلاه نگذارند و هم بتوانید بهترین انتخاب را داشته باشید. با کیهان سرور همراه باشید تا ببینیم خصوصیات یک منبع تغذیه خوب چیست!

نیاز سیستم کامپیوتری

تولیدکننده‌های پاور، قدرت خروجی محصولشان را با واحد وات (Watt) معرفی می‌کنند. قدرتی که برای یک پاور کامپیوتر اعلام می‌شود، حداکثر توانی است که در حالت پیک (حداکثر) توسط پاور ارائه می‌شود؛ در حالی که در حالت پایدار، قدرت پاور به مراتب کمتر از میزان اعلام‌شده می باشد. پاورهایی که در حال حاضر در بازار یافت می‌شوند از ۲۰۰ وات تا ۱۸۰۰ وات متنوع می باشند. شما باید توان تقریبی مورد نیاز (معروف به TDP) هر یک از قطعات فعلی یا آینده‌ی کامپیوترتان را بدانید تا بتوانید با جمع زدن آن‌ها، پاوری با قدرت مناسب انتخاب کنید. در ادامه مقاله پاور چیست بخش اول به بررسی چند فاکتور مهم در انتخاب پاور سرور یا کامپیوتر می پردازیم.

استاندارد نانوشته‌ای وجود دارد که می‌گوید قدرت پاور باید به میزان مشخصی از نیاز اسمی کامپیوتر بیشتر باشد. مثلا اگر مجموع توان مورد نیاز کامپیوترتان ۳۰۰ وات است، یک پاور ۶۰۰ واتی انتخاب مناسبی خواهد بود. باز مثلا در یک کامپیوتر حرفه‌ای که به ۷۰۰ وات نیاز دارد، انتخاب یک پاور ۱۲۰۰ وات عقلانی خواهد بود. اگر تا زمان طولانی قصد ندارید قطعات کامپیوتر را به‌روزرسانی کنید، به اندازه‌ی نیازتان پاور انتخاب کنید. اما اگر کمی هم احتمال می‌دهید در یکی دو سال آینده بخواهید یک کارت گرافیک جدید بخرید، پاوری با قدرت بیشتر از نیاز فعلی‌تان انتخاب کنید. کارت گرافیک سهم‌ زیادی از مصرف برق کامپیوتر دارد و برای انتخاب پاور باید به آن توجه کرد. برای کامپیوتری که قرار نیست کار خاصی انجام دهد و بویی از کارت گرافیک مجزا هم نبرده است، یک پاور ۳۰۰ واتی به خوبی جوابگو خواهد بود. اما اگر کارت گرافیک مجزایی روی مادربرد نصب می‌کنید، حتما روی سایت سازنده کارت گرافیک چک کنید که حداقل منبع تغذیه‌ی پیشنهادی برای آن چند وات است. این حداقل کاری هست که برای انتخاب یک پاور مناسب میتوانید انجام دهید.

پاور سرور وظیفه دارد تا انرژی الکتریکی مورد نیاز قطعات سرور را تامین کند. منبع تغذیه جریان متناوب شهری را به جریان مستقیم مورد نیاز قطعات تبدیل می‌کند. این جریان متناوب می‌تواند 110 تا 115 یا 220 تا 230 ولت (و سایر محدوده‌های استاندارد) باشد. منبع تغذیه این جریان متناوب را به جریان‌های مستقیم 3.3 ولت، ±5 ولت و ±12 ولت (ولتاژهای استاندارد) تبدیل می‌کند . ولتاژهای 5 و 3.3 معمولاً در مدارات دیجیتالی و ولتاژ 12 در قطعاتی مانند موتورهای هارد دیسک‌ها، فن‌ها و … که به ولتاژ بالاتر نیاز دارند استفاده می‌شوند.

نکته‌ی دیگری که در مبحث توان اهمیت \یدا میکند، میزان وات مصرفی سیستم می باشد. عده‌ای تصور می‌کنند هر چه توان اعلام شده‌ی یک پاور کامپیوتر بیشتر باشد، برق بیشتری هم مصرف می‌کند. این موضوع را به تنهایی نمی‌توان بررسی کرد و باید میزان وات مورد نیاز مجموعه‌ی قطعات حاضر در کامپیوتر را در نظر گرفت. میزان مصرف برق یک کامپیوتر به مصرف تک‌تک قطعاتش باز می‌گردد.

این قطعات هستند که به میزان مورد نیاز خود، از برقی که در اختیارشان قرار می‌گیرد استفاده می‌کنند. مثلا در کامپیوتری که قطعاتش مجموعا به ۳۰۰ وات توان نیاز دارند، چه از یک پاور ۵۰۰ وات استفاده کنید و چه یک پاور ۱۰۰۰ وات، مصرف توان همان ۳۰۰ وات است. تفاوت این دو منبع تغذیه در حداکثر توانی است که می‌توانند در اختیار قطعات کامپیوتر قرار دهند و اصلا به این معنی نیست که یک پاور ۱۰۰۰ وات در تک‌تک ثانیه‌های روشن بودنش ۱۰۰۰ وات برق مصرف می‌کند.

کانکتورهای مورد نیازتان را بشناسید

یکی دیگر از فاکتور های موثر در انتخاب پاور مناسب کانکتورهای ممکن است که در این بخش از مقاله پاور چیست بخش اول به آن خواهیم پرداخت. تمام قطعات درون کامپیوتر برای فعالیت به برق نیاز دارند. حالا این برق را یا به صورت مستقیم دریافت خواهد کرد یا به صورت واسطه‌ای از برق قطعات دیگر بهره‌مند می‌شوند. منظور ما در حال حاضر آن قطعاتی هستند که برق را بی‌واسطه دریافت می‌کنند و کابل مستقیمی از پاور به آن‌ها وصل می‌شود. این اتصال که به وسیله‌ی سوکت‌ها انجام می‌شود با تمام سادگی‌اش می‌تواند برایتان دردسر ایجاد کند؛ چرا که برخی سوکت‌ها جدید هستند و در پاورهای قدیمی وجود ندارند، یا اینکه پاور مدنظر شما از یک نوع سوکت خاص، به تعداد کمتری از مقدار مورد نیازتان ارائه می‌دهد. مهم‌ترین سوکت‌هایی که باید به آن‌ها دقت کنید، کانکتورهای برق مادربرد و کارت گرافیک هستند. در معرفی کانکتور برق مادربرد از دو اصطلاح ۴+۲۰ پین و ۲۴ پین استفاده می‌شود. منظور از کانکتور ۴+۲۰ پین، کانکتوری است که می‌تواند هم ۲۰ پین باشد و هم ۲۴ پین. در واقع آن چهار پین به صورت اضافه به ۲۰ پین قبلی ملحق می‌شوند تا یک کانکتور ۲۴ پین شکل بگیرد. باید بدانید که تمام مادربردهای جدید از کانکتور برق ۲۴ پین استفاده می‌کنند.

کانکتورهای مورد نیاز در کارت‌های گرافیکی کمی متنوع می باشد. برخی از کارت‌های ارزان‌، نیاز به کانکتور برق اضافی ندارند و همان برقی که از اسلات PCI Express دریافت می‌کنند، برای فعالیتشان کفایت می‌کند. اما اکثر کارت‌های گرافیکی قدرتمند، به یک یا دو عدد کانکتور برق مستقیم نیاز دارند. دو کانکتور برق معروف در کارت‌های گرافیکی، کانکتورهای برق ۶ پین و ۸ پین هستند. کانکتور ۶ پین را به سادگی می‌توان از روی ظاهر زمختش تشخیص داد. کانکتور ۸ پین هم با شمایلی مشابه با نمونه‌ی ۶ پین و مسلما با ۲ پین اضافه قابل شناسایی است. اکثر تولیدکننده‌ها به جای ارائه‌ی این کانکتورها، از کانکتور سومی استفاده می‌کنند که کانکتور ۲+۶ پین نام دارد.

سازوکار نام‌گذاری این کانکتور مشابه کانکتور ۴+۲۰ پین مادربردها است؛ یعنی کانکتوری داریم که از جمع یک ۶ پین و یک ۲ پین تشکیل می‌شود و می‌تواند هر دو کانکتور ۶ پین و ۸ پین را ارائه دهد. در این کانکتور خودتان تعیین می‌کنید که از چند پین استفاده می‌کنید؛ هر زمان که نیاز داشتید از آن ۲ پین اضافه استفاده می‌کنید و در زمان عدم نیاز، به حال خود رهایش می‌کنید. حالا تنها باید به این دقت کنید که چند عدد کانکتور ۲+۶ پین نیاز دارید و آیا پاور مدنظرتان این تعداد خروجی را دارد یا خیر. در آخر به تعداد کانکتورهای Molex و SATA هم دقت کنید. این کانکتورها را برای اتصال هارددیسک، اس اس دی و درایو نوری DVD یا Blu-Ray نیاز خواهید داشت. کانکتور SATA از Molex جدیدتر است و باید توجهتان را به آن معطوف کنید. امیدوارم مقاله پاور کامپیوتر چیست بخش اول رضایت شما را جلب کرده باشد. در ادامه با بخش دوم مقاله پاور چسیت همراه ما باشید.